Суганны кышка ничек дөрес утыртырга?

Урынны дөрес сайлагыз. Суган утырту өчен туфракта артык һәм дым җыелмый урын сайларга кирәк. Түтәлне биек эшләү яхшы, әмма ачык, җилле урыннар да яраксыз.

Культуралар әйләнешенә килгәндә, суган үстергәндә чәчү кагыйдәләрен үтәү мөһим. Суган һәм сарымсак утырту өчен элгәре утырткан иң яхшы культуралар - кыяр, кабак, ташкабак, бәрәңге, иртә һәм төсле кәбестә, гөлҗимеш, борчак һәм башка үсемлекләр. Помидор, борыч һәм кызыл чөгендердән соң да рөхсәт ителә. Аларны элеккеге үсү урынына 4-5 елдан соң утырталар. Урып-җыюдан соң, участокны яшелчәләрдән җентекләп чистарталар, анда еш кына зарарлы бөҗәкләр яшеренә. Туфракны тирән казып, җир катламнарын әйләндерәләр. Кышлаучы паразитларның курчаклары туфрак өслегенә чыккач, салкыннар башланганнан соң үлә.

Ашлама һәм органика. Көзге суган утырту өчен туфракка калий һәм фосфор ашламалары кертелә. Алар тулы яшел масса формалаштыру өчен кирәк, суган башларына сортка һәм культурага туры килгән тәм сыйфатларын һәм массаны җыярга мөмкинлек бирә. Көз көне азотлы ашламалар кертүнең мәгънәсе юк, чөнки яңгырлар һәм эрегән сулар аларны юып чыгарачак, һәм азот тамыр системасы өчен мөмкин булмаган тирән туфрак катламнарына китәчәк. Казу вакытында көл һәм черегән тирес яки компост яхшы өстәмә булачак, әмма дозаны арттырмаска кирәк.

Утырту алдыннан эшкәртү мөһим. Суган уңышының шактый зур өлешен корткычлар һәлак итә һәм аның сыйфатын киметә. Шуңа күрә утыртуга әзерләнгәндә механик зыянсыз, караңгы таплары булмаган һәм күгәрексез материалны сайлау мөһим. Кышкы вакытта үсемлекләр шулай ук төрле гөмбә инфекцияләре үсешенә дучар була, моңа кырыс һава шартлары, шулай ук сыйфатсыз орлыклар сәбәпче була. Утырту материалының кабыгы астында зарарлы бөҗәкләрнең яшәү өчен яраклы йомыркалары булырга мөмкин. Аларны юк итү өчен бакыр купоросы яки марганцовка эремәсендә агулау үткәрергә кирәк.

Кышка суган утырту процессы гади, иң мөһиме - барлык төп кагыйдәләрне, киңәшләрне үтәү һәм культураларны вакытында утырту.

Айзат МУЛЛАГАЗИЕВ, Россельхознадзорның Башкортстан Республикасы буенча идарәсенең дәүләт инспекторы.